مسأله زیست جهان در پدیده شناسی هوسرل

نویسندگان

لیلا سیاوشی

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

به باور هوسرل تحت تأثیر علم گالیله ای، جهان عینیِ علم که در اندیشه انسان غربی جدید به عنوان واقعیت قلمداد می شود، جانشین زیست جهان یعنی جهان تجربه مشترک شده است. هوسرل از یک سو در مخالفت با نظر عینی بر جهان تأکید می کند که زیست جهان «بنیاد ِمعنی» تفکر علمی و حوزه بداهت های اولیه است. از سوی دیگر به نظر او نتایج علمی برای زیست جهان اعتبار دارند و به ساختار زیست جهان افزوده می شوند. ابتدا هوسرل در بستر نقادیِ علم عینی مفهوم زیست جهان را مطرح می سازد، اما با توصیف زیست جهان ذهنی- نسبی که خودش علوم را در بر می گیرد، دیگر زیست جهان نمی تواند موضوعی جزئی درون مسأله عام علوم عینی باقی بماند. از زیست جهان ذهنی- نسبی ساختارهای نامتغیر و مشترکی انتزاع می شود که آپریوری کلی زیست جهان را آشکار می سازند. بنابراین زیست جهان که در ابتدا به عنوان مسأله ای جزئی و فرعی درون مسأله عام علم عینی یعنی در نقش اساسی این علوم ظاهر می شود، در نهایت به تعبیر هوسرل، به مثابه مسأله حقیقی و کلی برای فلسفه آشکار می گردد. این نوشتار تلاش می کند که از چشم انداز تحلیل نسبت زیست جهان و علم، مفهوم زیست جهان به عنوان مسأله حقیقی و کلی را نشان دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ضرورت طرح زیست-جهان در پدیدارشناسی هوسرل

ادموند هوسرل را پدر پدیدارشناسی نامیده‌اند. پدیدارشناسی روشى است که به جاى پیش‌بینی و اندازه­گیری مرسوم در علوم بر کشف، توصیف و معنی تأکید می‌کند. هوسرل ابتدا موضوع اصلی پدیدار­شناسی خود را آگاهی قرار می‌دهد، لذا بسیاری پدیدارشناسی وی را نوعی شناخت­شناسی دانسته­اند. این پژوهش به این مسأله می­پردازد که هر چند هوسرل در برخی از آثارش متوجه آگاهی است اما در آثار متأخرش از آگاهی­شناسی یا اگولوژی فرا...

متن کامل

اخلاق در پدیده شناسی هوسرل

هوسرل با آغاز از جهان آگاهی اگو و تاکید وسواس­گونه بر ماندن در این قلمرو، متهم به نادیده گرفتن غیریت مطلق «دیگری» و تقلیل آن به حضور آگاهی است. وی با تقلیل «دیگری» اخلاق را از دست می دهد و بنابراین خشونت را در گفتمان پدیده شناسی نهادینه می کند. در این مقاله ابتدا به جوانب مختلف این نقد بنیادین می­پردازیم، و در ادامه با ارائه ی خوانشی از هوسرل تلاش می­کنیم از او در مقابل این نقد دفاع کنیم. هوسرل...

متن کامل

نظریۀ صدق در پدیده شناسی هوسرل

پدیده شناسی با خروج از رویکرد طبیعی و کنار نهادن فرض جهان خارج به بازبینی گسترده ای در مفاهیم، مسایل و روش های کلاسیک می انجامد که یکی از مهم ترین آنها مفهوم «صدق» است. خواهیم دید که با وجود تأکید هوسرل بر استفاده از «مطابقت» در معرفی صدق، و برخلاف نظر مفسرین همچون دیوید بل، پدیده شناسی به تعدیلی در مفهوم «اوبژه» می انجامد که عملاً سخن گفتن از مطابقت را منتفی می سازد. هوسرل با درگیر کردن این مفه...

متن کامل

طرح علم زیست جهان در اندیشه متأخر هوسرل

هدف از این نوشتار به دست دادن فهمی روشن از مفهوم چالش برانگیز «علم زیست جهان» در کتاب بحران علوم اروپایی و پدیده‌‌‌شناسی استعلایی و معنای این طرح نزد هوسرل است. در این خصوص، نخست توجه به تمایز گذاری و در عین حال نسبت میان علم عینی و علم زیست جهان ازاهمیت اساسی برخوردار است و سپس درنگ بر گام‌‌های رسیدن به این علم استعلایی از جمله اپوخه علم عینی و اپوخه زیست جهان و تقلیل استعلایی اجتناب­ناپذیر می...

متن کامل

ارتباط میان ذهنی در زیست جهان پدیدارشناسی هوسرل

آگاهی استعلایی اصل نخستینی است که بنای فلسفه ورزی فیلسوف بزرگی هم چون هوسرل بر آنبنیاد گشته است. وی با پژوهش در ساختار التفاتی این آگاهی، آ نرا چنان بنیادین اصل فلسفه ورزیمی پذیرد و اصلاً خود را نودکارتی دیگری م یخواند. در این پژوهش تلاش م یشود، با قرائت مستقیمتأملات دکارتی هوسرل، از سولیپسیم دکارتی به سوی فلسفه ای استعلایی گذر کنیم و سپس بهتقوم ارتباط میان ذهنی و تقرر آن در زیست جهان و مراتب مخ...

متن کامل

ضرورت طرح زیست-جهان در پدیدارشناسی هوسرل

ادموند هوسرل را پدر پدیدارشناسی نامیده اند. پدیدارشناسی روشی است که به جای پیش بینی و اندازه­گیری مرسوم در علوم بر کشف، توصیف و معنی تأکید می کند. هوسرل ابتدا موضوع اصلی پدیدار­شناسی خود را آگاهی قرار می دهد، لذا بسیاری پدیدارشناسی وی را نوعی شناخت­شناسی دانسته­اند. این پژوهش به این مسأله می­پردازد که هر چند هوسرل در برخی از آثارش متوجه آگاهی است اما در آثار متأخرش از آگاهی­شناسی یا اگولوژی فرا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
شناخت

جلد ۷، شماره ۱۱، صفحات ۰-۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023